De Dikke Van Dale omschrijft ‘folklore’ als volgt: “oude gewoonten die min of meer in ere gehouden worden”. Onder deze gewoonten moeten we ook oude verhalen (mythes, legendes) verstaan.

In september 2018 trokken Joris en ik er een weekje op uit om de nieuwe Eurotrip voor te bereiden. We hadden vrij snel na de huidige editie een pol op de Eurotrip-pagina gedaan en Schotland was overduidelijk top-favoriet! Zo kwam het, dat we half september landden in Londen en op roadtrip vertrokken, door het binnenland van Engeland omhoog naar de prachtige Highlands! En we konden er niet omheen, de magie of folklore die in Engeland rondspookt, kroop al snel in onze kleren.

Van Schotland hadden we sowieso veel verwacht, maar Engeland heeft ons enorm verrast. Het links rijden op zich was al speciaal, laat staan die smalle baantjes omgeven door overhangende struiken en bloemen. Je waant je een heel stuk terug in de tijd terwijl je door het heuvelachtig landschap cruist dat af en toe leidt tot verrassende dorpjes met nog sprookjesachtige en prachtig in tact gehouden authentieke pubs en huisjes uit lang vervlogen tijden.

Versta mij niet verkeerd… Schotland is veel spectaculairder en trouwens vorig jaar uitgeroepen tot het mooiste land ter wereld (hier kom ik later nog op terug)! Het wauw-effect vergrootte dan ook met de dag en op het einde in ‘Isle of Skye’ (West-Schotland) had ik mijn reisvreugde niet meer onder controle en vloeiden er zelfs traantjes tijdens de wandeling naar de Quiraing. Toch wil ik hieronder graag beginnen met waarom ‘underdog’ Engeland ons zo verrast heeft en ook wel degelijk de moeite is om een aantal dagen de tijd voor te nemen tijdens onze roadtrip…

Op de eerste camping – prachtig gelegen in dat heuvelachtige landschap van Salisbury – verwees de sympathieke eigenaar ons in zijn prachtig dialect naar een leuke pub om onze honger te stillen. “Good food, nice owner, he will welcome you with open arms and tell you all about this area. Tell them Jeff sent you and give them my regards”, zo kondigde hij ‘The Royal Oak‘ aan. We konden onze tent niet snel genoeg opzetten en trokken de onbekende nacht in, op zoek naar The Royal Oak. Dit bleek moeilijker dan verwacht, want blijkbaar een bekende naam voor een pub in deze streek… Toen we de grote kroeg – met gokmachines en een lege ongezellige zaal die het restaurant moest voorstellen – binnenstapten, hadden we al een vreemd voorgevoel. De barvrouw keek ook een beetje raar op toen we enthousiast vertelden dat Jeff de campingman ons deze plaats aanbevolen had. We bestelden toch maar wat te eten (want Joris verging van de honger), maar ik vreesde hier een geweldig gezellige pub te zijn mislopen, dus kon het hier niet bij laten. Ik holde terug naar de auto en viste het naamkaartje uit de auto dat Jeff ons had meegegeven. Wanneer ik het haar liet zien, moest ze lachen en vertelde ons dat er nog een andere pub op een kwartiertje hier vandaan dezelfde naam had. Ze vroeg vriendelijk of ze onze bestelling moest annuleren, waarop ik vooral (Joris geneerde zich een beetje en had dus honger) maar al te graag (maar vriendelijk bedankend) inging.

Onze buik rammelde toen we ‘s avonds laat de échte Royal Oak binnenvielen, maar dit was heel iets anders en niet te vergelijken met haar naamgenoot: een prachtig oude pub gehuld in planten en bloemen doemde op na enkele bochtige kasseien baantjes. Jammer dat het al donker was (vandaar ook geen foto…), want de omgeving was super mooi. De charismatische kale man achter de toog kende onze campingman wel en deed ons het water in de mond krijgen wanneer hij zijn suggesties en lekkere biertjes en ciders voorstelde. Al gauw bleef het niet bij eten… Hij begreep snel dat we hier op prospectie waren en kwam op de proppe met oude kaarten en boeken van de omgeving. Hierbij hoorden natuurlijk ook oude mythes en verhalen. Zijn stamboom had zelf een rijke geschiedenis en al snel hingen we aan zijn lippen. Oh wat hou ik van zo’n kleine, maar fantastische ontdekkingen. Het is nog maar dag één en ik ben al helemaal verliefd op dit oude, sprookjesachtige Engeland.

Zo vertelde hij ook over ‘The Four Witches of Grovely Wood’… De vier gezusters ‘Handsel’ van Deense afkomst, verhuisden in 1737 naar de Wilton area (Wiltshire), net toen een pokkenepidemie – ongelukkig – de bevolking besmette en 132 mensen doodde. De ‘locals’ waren ervan overtuigd dat de vier zussen hier verantwoordelijk voor waren en beschuldigden hen van heksenrij en samenzwering met de duivel. Zonder enig officieel verhoor, werden de vrouwen naar Grovely Wood gebracht, doodgeknuppeld en steeds een stukje van elkaar begraven, zodat ze zeker niet meer zouden kunnen samenzweren. Tot op heden zijn er vier grote beukenbomen geassocieerd met deze vier zussen: ofwel omdat men toen deze 4 bomen gepland heeft om de graven te markeren, ofwel zijn de bomen op mysterieuze wijze gegroeid bovenop de graven om de lokale bevolking te herinneren aan hun verschrikkelijke daden. Nog steeds is deze plaats zeer mythisch, fel begeerd door wandelaars en worden er offers gelegd aan de bomen. Wie zich hier een wandeling waagt – met dit verhaal in het achterhoofd – zal er niet zonder huiveringen vanaf komen… (echt iets om met Allerheiligen te schrijven…)

Oké, beetje uitgeweken op dag één, ik ga het vervolg een beetje korter moeten houden… Laten we dan ‘naadloos’ overgaan naar dag twee: Stonehenge! 

Ik lees het bijna overal: Stonehenge is een ‘tourist trap’, niet meer dan wat stenen en vooral veel betalen en veel volk… Wij wilden het toch met onze eigen ogen zien en onze roadtrippers de keuze kunnen laten. En als het dan over Engelse ‘folklore’ gaat… kunnen we dit fenomeen niet gewoon links laten liggen. Toegegeven, de inkom is ietwat aan de hoge kant (17,50 Pond, is ongeveer €20 pp), maar wij vonden het (zeker als je het nog nooit gezien hebt) zeker wél de moeite! We werden er heel erg stil van, dit mythisch fenomeen van zo dichtbij te zien en errond te lopen… Iets wat 2000-3000 jaar VC door onze gesofisticeerde voorouders gebouwd moet geweest zijn… temidden van groene heuvels en velden.

Wat is er dan zo speciaal aan Stonehenge? Ik herinner mij nog de mythe in onze Engelse boeken, in het vierde middelbaar: Stonehenge een mysterieus en bovenaards fenomeen? Hoe komen die stenen daar in een perfecte cirkel, en konden de mensen 2000-3000 jaar VC al zo gesofisticeerd zijn?? En waarom zouden ze zoiets uit zware steen bouwen, terwijl ze zelf in hutjes van hout en leem woonden…

De zwaarste stenen van Stonehenge wegen zo’n 20 ton. Naar schatting kunnen 130 mannen een steen van één ton een kilometer ver transporteren, dus reken maar uit. Sommige bouwstenen kwamen uit Avebury, 30 kilometer ver, en een selecte reeks keien werd bijna 200 kilometer verderop gehaald, in Wales. Alleen al met het transport was men jaren zoet. Stonehenge bezat een bijzondere betekenis, anders had de prehistorische mens zich nooit zoveel moeite getroost om het te bouwen en verbouwen.

Nog mysterieuzer dan de bouw van Stonehenge zelf, zijn de mensen die het bouwden. Door de geschiedenis heen zijn er vele complottheorieën verzonnen. Van de tovenaar Merlijn, reuzen en de duivel tot de aloude bekende aliens. Daarnaast zijn er mensen die geloven dat Stonehenge veel ouder is dan wetenschappers beweren. De stenen zouden overblijfselen zijn van een zeer oude, geavanceerde samenleving, waarvan de kennis verloren is gegaan.

Stonehenge zelf bezit nu ook een Wetenschappelijk museum – waar je na het monument zelf bezocht te hebben – nog even kan ronddwalen om alle info (én mooie beelden!) op je af te laten komen. Wij hebben in ieder geval begrepen dat het om een prehistorische begraafplaats gaat, waar mensen hun doden kwamen eren (en begraven). En dan ook nog iets met astronomie… Het mooie eraan is dat er rekening gehouden werd met de zonnestand en er dus ook een verband is met de plaats van de stenen en de stand van de zon en de maan en Stonehenge dus ook een voorspeller van de seizoenen zou zijn. Het geeft in ieder geval een prachtig schilderachtig gezicht, wanneer de zon op 21 juni (langste dag) precies achter de zogenoemde ‘Heelsteen’ opkomt. Maar ga alsjeblieft zelf op ontdekking en maak je eigen verhaal over de rijke geschiedenis van Stonehenge.

Een andere sprookjesachtige streek en omschreven als het échte idyllische Engeland is ‘Cotswolds’, gelegen temidden van het heuvelachtig gebied, met het grootste deel gelegen in Gloucestershire. ‘Wolds’ slaat op de glooiende heuvels van de county’s Gloucestershire, Oxfordshire, Warwickshire, Wiltshire en Worcestershire, die samen de Cotswolds vormen. De regio is rijk aan bezienswaardigheden en activiteiten en wordt intussen toeristischer en toeristischer. Je ziet hier typisch Engelse dorpjes, opgetrokken uit zandsteen, alsook prachtige marktdorpjes, fraaie paleizen en landhuizen, eindeloos veel natuur, waarvan een deel wordt beschermd in reservaten, uitgebreide tuinen, onvergetelijke vergezichten, historische wandelpaden en zelfs een strand aan het meer.

Wij vonden het voldoende om gewoon een keertje door te rijden en enkele pit-stopjes te maken: wandelingetje tussen de oude huisjes (Bibury, zie foto), een kopje thee en verse Engelse cake… Vooral Bibury, Bourton on the Water en The Slaughters zijn de moeite om te bezoeken. Wie kan de befaamde en ‘mooiste’ foto trekken? Deze heb ik even van Google gejat (wegens slecht weer tijdens ons bezoekje)…  en kan dus niet met de eer gaan lopen…

Maar houd je vooral niet in en waag een poging!

Er bestaan ook heel wat legendes en verhalen rond King Arthur, de ridders van de Ronde Tafel en Merlijn de Tovenaar. Hoewel historisch absoluut niet bewezen is dat de legendarische koning effectief bestaan heeft, worden er in Zuidwest-Engeland heel wat plekken aan Arthur gelinkt. En zijn faam gaat zelfs voorbij de grenzen van Engeland. In Edinburgh vinden we ‘King Arthur’s seat’, waabij je een prachtig uitzicht hebt over de rustieke stad!

Arthur’s Seat is een uitgedoofde vulkaan met een hoogte van 251 meter in Holyrood Park, ten oosten van het centrum van Edinburgh. Hoe de heuvel aan zijn naam komt weet niemand écht zeker, maar veel mensen denken dat de naam een verwijzing is naar King Arthur, van de beroemde legenden. Opnieuw een oude gewoonte waarvan we niet weten of het ook werkelijk waar is (folklore), maar geef toe, het geeft de ‘Lion King-achtige rots’ toch wat meer cachet, niet? Vanaf de heuvel heb je een schitterend uitzicht over de stad. Maar dan moet je ‘m wel even beklimmen. Onze ‘voorbereidingstijd’ was jammer genoeg net te kort, en het bleef dus bij ‘lonken’… Maar ik wil hem zeker nog  eens op! Het park en de heuvel zijn trouwens gratis toegankelijk en het duurt een 30 à 45 minuutjes om hem op te klimmen, afhankelijk van het weer…

En zo komen we aan in Schotland… Vanuit Edinburgh (en neem zeker de ‘scenic route’!) kozen we de langere weg omhoog langs Glencoe en Fort William: een route die absoluut niet teleur stelt! Ik hing de hele weg uit het raam foto’s te trekken en Joris moest bij elk uitzichtpunt op de rem gaan staan. De heuvels worden bergen, alsmaar hoger en imposanter en nooit geweten dat er in West-Schotland zoveel watervallen naar beneden komen! Ik heb de ‘West Highland Way’ al gewandeld: die meerdaagse hike was prachtig en een sterke aanrader als je van hiken houdt, maar de vele watervallen die we nu gezien hebben, herinner ik mij niet meer… Ongetwijfeld herbergen de Highlands ook heel wat folklore en geschiedenis. Het eerste waar ik aan denk is natuurlijk ‘Brave Heart’, waar Mel Gibson de fantastische hoofdrol speelt. Emmers vocht zijn hierbij ooit gevuld, maar het lijkt mij toch leuk om hem nog eens een keertje van onder het stof te halen voor we op Eurotrip vertrekken volgend jaar…

Het verhaal gaat over de Schotse held William Wallace (Mel Gibson), die in de 13e eeuw met behulp van Robert de Bruce (Angus Macfadyen) de Schotse clans probeert te verenigen om zo een blok te vormen tegen de Engelse overheersing onder Koning Eduard I (Patrick McGoohan). In het begin van de film worden de vader en broer van William gedood door Engelse soldaten, waarna hij wordt opgevoed door zijn oom Argyle (Brian Cox). Na twintig jaar keert hij terug en trouwt hij met zijn geliefde Murron (Catherine McCormack). In eerste instantie wil hij niets weten van een opstand tegen de Engelsen, totdat Murron de dag na de bruiloft wordt verkracht en vermoord door Engelse soldaten. In een vlaag van woede vermoordt William een groep soldaten, waarna hij de opstand leidt tegen de Engelsen. Het komt tot een oorlog tussen de Engelsen en de Schotten, met een aanval op de Engelse stad York en bloederige veldslagen tot gevolg. Ten slotte wordt William gevangengenomen en gemarteld. Hij ziet in de laatste minuten van zijn leven, Murron tussen de toeschouwers staan. Zelfs zijn vrienden hopen dat hij om vergiffenis vraagt, maar met zijn laatste adem schreeuwt William luidkeels: “Vrijheid!”.

Maar ook dit verhaal bevat meer folklore dan historische waarheid, daarom kreeg de film ook te maken met heel wat kritiek (jammer genoeg). Laat ons toch gewoon opgaan in deze mythe mét sexy held.

En na een lange inleiding komen we er dan toch eindelijk… de Schotse trots: waarom is Schotland uitgekozen tot mooiste land ter wereld? Hieronder vijf redenen:

1. De natuur
Van de Schotse hooglanden tot het bekende meer van Loch Ness: de natuur in Schotland is overal even overweldigend mooi. Groene valleien, diepe meren en prachtige bergen worden afgewisseld door oude ruïnes en kastelen, waardoor je het idee hebt dat je je constant op een filmdecor begeeft. Eilandhoppen, oneindig veel vogels spotten en stranden bezoeken: kan allemaal ook. Isle of Skye is één van die eilanden die we niet mogen overslaan!

2. Rijke geschiedenis, erfgoed en archeologie 
Ben je dol op alles wat met geschiedenis te maken heeft? Dan ben je in Schotland aan het juiste adres. Het land barst bijna uit z’n voegen van de neolithische nederzettingen, mysterieuze rechtopstaande stenen en middeleeuwse kastelen. Je hoeft de kasteelheren en ridders er alleen maar even bij te denken. Wij bezochten alvast Urquhart Castle, een kasteel uit de 13e eeuw aan het meer van Loch Ness.

3. En natuurlijk: Harry Potter
Echte fans weten dit waarschijnlijk al, maar J.K. Rowling schreef haar boeken in cafés rondom Edinburgh. Het is dan ook niet verrassend dat het land een bron van inspiratie vormt in boeken en daarna de films. Hieronder zie je de Hogwarts Express, eigenlijk de ‘Jacobite Train’. Deze trein rijdt 84 mijl en verbindt Fort William met Mallaig over de West Highland Railway Line. Het is één van de beste en mooiste treinritten ter wereld!

4. Eten en drinken
Whiskyliefhebbers: kom maar door. En ook mensen die van verse vis, en rund- en lamsvlees houden, zitten hier helemaal goed. Wil je het wat spannender aanpakken? Ga dan voor de traditionele bloedworst (‘black pudding’) en ‘haggis’, een mix van vlees in kleine stukjes, vermengd met onder meer ui en andere groenten. Hieronder proefden wij als niet-kenners een eerste basis-whiskey in een super gezellige pub in Edinburgh. Maar de geïnteresseerden vinden sowieso ook een heel aantal interessante ‘ whiskey distilleries’ on the road.

5. Set-spotting
Niet alleen Harry Potter werd voor een deel opgenomen in Schotland, ook de filmmakers van King Arthur: The Legend of the Sword en Transformers: The Last Knight maakten gebruik van het grandioze Schotse landschap. Ben je dus dol op ‘set-spotten’ dan is Schotland jouw land. Ook de prachtige natuur van Isle of Skye bood al dienst als scenery voor films als King Arthur…

Meer lezen over deze roadtrip door Engeland en Schotland? Neem zeker een kijkje op onze Eurotrip-pagina. Hier vind je alle info over Eurotrip en de route van 2019 naar Schotland!